De Pauluskerk

Op het hoogste punt van de Brink in Baarn bevindt zich de Hervormde Pauluskerk, waarvan de oorsprong waarschijnlijk ligt in de veertiende eeuw, maar mogelijk zelfs nog daarvoor.
De eerste vermelding is van 1385. De kerk was toen gewijd aan de H. Paulus en was een dochterkerk van de kerk in Leusden. Beide kerken behoorden tot de St. Paulusabdij in Utrecht.
Het was toen een kleine kerk met een recht afgesloten koor en een lage toren. In de vijftiende eeuw is het koor vergroot met een driezijdige aanbouw.
Het schip werd tot naast de toren doorgetrokken en de toren werd verhoogd tot de huidige geleding met de galmgaten.
In de zestiende eeuw verrees naast het koor een consistorie. In 1638 werd een tweede beuk naast de kerk gebouwd en kreeg de toren zijn huidige hoogte.
In de achttiende eeuw zijn verscheidene herstelwerkzaamheden uitgevoerd, onder andere in verband met stormschade.

De meest radicale verbouwing vond plaats in 1888. Het exterieur werd bepleisterd en voorzien van imitatievoegen.
Het koor en de zestiende-eeuwse consistorie werden afgebroken en vervangen door een nieuw koor dat twee keer zo groot was. De kerk werd uitgebreid en kreeg een driebeukige indeling.

Tussen 1935 en 1939 vond een restauratie van de kerk plaats waarbij het schip van de kerk een houten tongewelf kreeg en de zijbeuken houten kruisgewelven. De houten gewelven vervingen een stucplafond.
Tussen 1992 en 1994 vond weer een restauratie plaats. De buitenzijde van de kerk werd gerestaureerd en geschilderd.
Binnen werd ingrijpend verbouwd. De balkons in het koor werden ingekort tot dezelfde diepte als het orgel.
De hele kerk werd geschilderd. Dankzij schenkingen kreeg de kerk nieuwe koperen kronen.

De kerk bestaat uit een schip van vijf traveeën en een iets lager en smaller koor van drie traveeën.
De laatste travee van het koor is afgeschuind en voorzien van lage topgevels. Aan de achterzijde bevindt zich eveneens een topgevel. Het koor heeft een zadeldak en het schip een afgeplat zadeldak.
De daken zijn gedekt met leien in maasbedekking. De vensters in het schip zijn spitsboogvormig en voorzien van een natuursteentracering, terwijl de vensters in het koor een stalen tracering met rondboogmotief hebben.
In de achtergevel is een grote vensterpartij aangebracht, met daaronder de ingang. Onder de toren en in een portiek aan de Brinkzijde bevinden zich ook ingangen.

De hele kerk is bepleisterd en de plint is met rusticamotieven uitgevoerd. De toren is onbepleisterd. Zowel de toren als het kerkgebouw is versierd met rondboogfriezen.
De voorgevel van de kerk is asymmetrisch en heeft links een ingang en rechts twee spitsboogvensters waaronder nieuwe kruiskozijnen zijn aangebracht.
Aan de zuidzijde van de kerk bevindt zich de in 1986 gerealiseerde aanbouw, die de naam Herberg van Paulus kreeg. De Herberg doet dienst als kerkelijk centrum voor de wijkgemeente Pauluskerk.

In het portaal van de kerk zijn de grafzerken aangebracht van Josina van Draeckenborg, die in 1533 trouwde met Dirk van Zuilen van de Haer. Laatstgenoemde was Heer van Drakenburg.
Slot Drakenburg lag naast Kasteel Groeneveld en vormde ooit één geheel met Drakensteyn in de Vuursche.

De toren
De toren van de kerk is eigendom van de gemeente Baarn. De hoogte is 43 meter.
Hij staat naast de middenas van de kerk, is opgenomen in de bouwmassa van het schip en telt twee geledingen, van elkaar gescheiden door een bakstenen lijst. De onderste geleding is voorzien van galmgaten, de bovenste van vensters. De toren wordt bekroond door een hoge, achtzijdige en ingesnoerde spits met leien in rijndekking.
In de toren bevinden zich op de begane grond en de tweede verdieping cachots, die in het verre verleden werden gebruikt om zwervers en landlopers tijdelijk onder te brengen.